Thuật ngữ “Phytonutrient” nghe có vẻ “đao to búa lớn” và lạ lẫm, nhưng thật ra ý nghĩa lại rất đơn giản. Đó là những chất hóa học tự nhiên có trong thực vật. Chữ “Phyto” trong tiếng Hy Lạp nghĩa là “thực vật”. Có hàng ngàn dưỡng chất thực vật khác nhau được tìm thấy, nhưng khoa học cũng chưa nghiên cứu hết toàn bộ số này.
Một số dưỡng chất thực vật thông dụng gồm: olyphenols, flavonoids, flavanols, anthocyanins, stilbenes, lignans, catechins, proanthocyanidins và procyanidins. Bạn không cần nhớ mấy từ này đâu, chỉ cần biết rằng chúng rất tốt cho sức khỏe.
Dưỡng chất thực vật có thể tìm thấy trong các loại trái cây, rau củ, la-gim, hạt, trà, thảo mộc, gia vị.
. Các lợi ích của dưỡng chất thực vật
Ăn uống đầy đủ, cân bằng là cách tốt nhất để nạp dưỡng chất thực vật cho cơ thể. Dưỡng chất thực vật chính là những chất tạo nên màu sắc, mùi vị cho thực vật. Chúng giúp cho món ăn ngon hơn, nhưng quan trọng là chúng rất tốt cho sức khỏe của bạn: tăng cường hệ miễn dịch để bảo vệ tim mạch, giảm sưng viêm, điều chỉnh mỡ máu, làm giảm kháng insulin, giảm nguy cơ đột quỵ và tiểu đường tuýp 2.
Lycopene có trong các loại thực phẩm màu đỏ như ớt chuông, cà chua, dưa hấu có nhiều lợi ích cho tim mạch, giảm nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến. Beta-carotene có trong các loại thực phẩm màu cam như cà rốt, khoai lang cũng như trong các loại rau có màu xanh tối có thể giúp cải thiện hệ miễn dịch, mắt sáng, da đẹp. Polyphenols và catechin có trong trà và các loại quả mọng thì có hiệu quả chống ô-xy hóa, bảo vệ khỏi một số loại ung thư. Flavanol có trong tái, cải kale giúp ích cho người bệnh hen suyễn, giảm nguy cơ ung thư và bảo vệ bạn khỏi bệnh mạch vành.
. Bổ sung dưỡng chất thực vật như thế nào?
Mặc dù salad (rau trộn) là món chứa nhiều dưỡng chất thực vật nhưng bạn cũng không cần phải ăn salad mỗi ngày. Ngoài salad, bạn có thể ăn các loại rau củ sống hoặc nấu chính, trái cây. Bạn cũng không nên kiêng một số nguồn tinh bột như khoai tây, vì chúng chứa có chứa nhiều dưỡng chất thực vật và có thể dùng thay thế cho tinh bột từ gạo trắng.
Thỉnh thoảng bạn có thể dùng các loại đậu thay cho thịt nếu cần bổ sung protein. Đậu chứa nhiều anthocyanins, một đặc tính của chất chống ô-xy hóa, giúp hạn chế huyết áp cao và bệnh tim mạch.
Nếu muốn uống dưỡng chất thực vật, bạn có thể dùng trà xanh nhiều chất chống ô-xy hóa, nước lựu, nước quả anh đào chua (tart cherry).
Nếu muốn nêm nếm, nên dùng các loại gia vị nhiều dưỡng chất thực vật như thảo mộc thay vì dùng bơ, muối. Cách này còn giúp bạn giảm lượng chất béo và muối vào cơ thể.
Nếu muốn ăn vặt, nên chọn các loại hạt thay vì khoai tây chiên hay bánh quy. Hạt chứa nhiều proanthocyanidins hỗ trợ tim mạch, bạo vệ tế bào và giảm nguy cơ ung thư.
Còn rất nhiều lợi ích của dưỡng chất thực vật chưa được khám phá. Nhưng chắc chắn một điều, ăn nhiều rau củ quả thì tốt cho sức khỏe của bạn.
